Το Caput Mortuum του Μισέλ Φάις είναι μια “φάρσα αφανισμού”

Caput mortuum [1392]
του Μισέλ Φάις
Εκδόσεις Πατάκη

Caput mortuum σημαίνει νεκρό κεφάλι ή άχρηστα υπολείμματα οξείδωσης μετάλλων. Πρόκειται για μια ουσία που χρησιμοποιήθηκε τόσο στην αλχημεία όσο και στη ζωγραφική, ενώ 1392 είναι ο αριθμός των στίχων στην κατάλοιπη τραγωδία του Ευριπίδη, την οποία έγραψε αυτοεξόριστος στην Πέλλα της Μακεδονίας και παραστάθηκε στην Αθήνα ένα χρόνο μετά το θάνατό του. Οπότε, τι είναι αυτή η νουβέλα με τον υπότιτλο “Φαρσα αφανισμού”; Είναι οι σημειώσεις ενός παράδοξου μελετητή του αρχαίου τραγικού;

Με αφορμή τις Βάκχες του Ευριπίδη, ο Φάις μιλάει για τη σαγήνη της βίας, την οικογενειακή αποσύνθεση, την πολιτική αποχαλίνωση, τη σεξουαλική ρευστότητα, τη μεταφυσική κατάπτωση, αλλά και τη μετέπειτα αισθητική και ιδεολογική εργαλειοποίησή τους στη συνείδηση του αναγνώστη και του θεατή, ενός τόσο οριακού και αμφίσημου κειμένου. Επί της ουσίας, ο ίδιος κουρδίζει μια κυκλικά διαμελισμένη αφήγηση (αντανάκλαση του διαμελισμένου Πενθέα), εναλλάσσοντας το κωμικό με το αποτρόπαιο, το οικείο με το άδηλο, το επινοημένο με το αρχετυπικό.

Και, με αυτό το νέο του βιβλίο του, ο βραβευμένος συγγραφέας (υπεύθυνος των σελίδων βιβλίου στην Εφημερίδα των Συντακτών και καθηγητής δημιουργικής γραφής στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο) κλείνει τον κύκλο μιας μακράς, άτυπης τετραλογίας, που αποτελείται από “Το μέλι και η στάχτη του Θεού”, “Ελληνική αϋπνία” και “Η ερευνήτρια”.