Νίκος Γκάτσος: “Τα ποιήματα είναι εύκολα, η ποίηση είναι δύσκολη…”

Σαν σήμερα, 8 Δεκεμβρίου του 1911, γεννιέται στα Χάνια Φραγκόβρυσης Αρκαδίας μία μοναδική περίπτωση στα ελληνικά γράμματα: ο Νίκος Γκάτσος που, με μόνο μία ποιητική σύνθεση στο ενεργητικό του, την αξεπέραστη «Αμοργό», κατάφερε να καταχωρηθεί ως ένας κορυφαίος Έλληνας ποιητής!

Τελείωσε το Δημοτικό στο χωριό του, το Γυμνάσιο στην Τρίπολη και έμαθε μόνος του ξένες γλώσσες, πριν καλά-καλά σπουδάσει Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, γεγονός που του επέτρεψε να εργασθεί πρωτίστως ως μεταφραστής. Μελετώντας συστηματικά, ωστόσο, το δημοτικό μας τραγούδι, τον Παλαμά και το Σολωμό, αλλά και όλες τις νεωτεριστικές τάσεις της ευρωπαϊκής ποίησης, άρχισε να δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’30 και, 13 χρόνια αργότερα, κυκλοφόρησε το μνημειώδες του έργο «Αμοργός».

Λέγεται, μάλιστα, ότι το μακρύ αυτό ποίημα γράφτηκε μόλις μέσα σε μια νύχτα, με το σύστημα της «αυτόματης γραφής», που χρησιμοποιούν οι σουρεαλιστές δημιουργοί. Από τότε και μέχρι το θάνατό του (12/5/1992), ο Γκάτσος δημοσίευσε μόνο τρία ποιήματα («Ελεγείο» 1946, «Ο Ιππότης και ο θάνατος» 1947 και το «Τραγούδι του παλιού καιρού» 1963) και διοχέτευσε όλο το λυρισμό του στα τραγούδια, καταργώντας συχνά τα όρια ποίησης και στιχουργικής.

Ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Δήμος Μούτσης, ο Χριστόδουλος Χάλαρης, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης και πολλοί άλλοι σημαντικοί συνθέτες μελοποίησαν στίχους του δημιουργού ο οποίος έθεσε πρώτος τον κανόνα του ποιητικού τραγουδιού.

«Αθανασία», «Της γης το χρυσάφι», «Πορνογραφία», «Ρεμπέτικο», «Το κατά Μάρκον», «America, America», «Χάρτινο το Φεγγαράκι», «Λαϊκή Αγορά», «Η Μικρή Ραλλού», «Αν θυμηθείς τ’ ονειρό μου», «Στον Σείριο υπάρχουνε παιδιά», «Αντικατοπτρισμοί» είναι ελάχιστα απ’ όσα τραγουδήθηκαν από δημοφιλείς καλλιτέχνες και έγιναν τεράστιες επιτυχίες, ενώ στο σύνολό τους, γνωστά και άγνωστα, τα πρωτογενή, τα “δανεισμένα” από τον Λόρκα, αλλά και τα οριοθετημένα από τις ανάγκες κάποιας κινηματογραφικής ταινίας ή θεατρικής παράστασης,
περιλαμβάνονται στον τόμο «Όλα τα τραγούδια» (εκδόσεις Πατάκη).

Ο Νίκος Γκάτσος τιμήθηκε, το 1987, με το Βραβείο του Δήμου Αθηναίων για το έργου του ενώ, το 1991, του απονεμήθηκε ο τίτλος του Αντεπιστέλλοντος Μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Γραμμάτων της Βαρκελώνης, για την τεράστια συμβολή του στη διάδοση της ισπανικής λογοτεχνίας στη χώρα μας.

Ακολουθήστε το Entertainment Weekly στα social media:
★ Facebook ★ Instagram ★ Twitter ★ Spotify