Κριτική της παράστασης “Ιφιγένεια εν Ταύροις”

Το έργο

Η θεά Άρτεμις έχει σώσει από τη θυσία του πατέρα της, Αγαμέμνονα, την Ιφιγένεια (Λένα Παπαληγούρα) και εκείνη ζει πια στη χώρα των Ταύρων ως ιέρεια του ναού της Άρτεμης με βασιλιά τον Θόα (Νίκος Ψαρράς). Τη συναντάμε να βγαίνει από τον ναό και να εξιστορεί το όνειρο που είδε το προηγούμενο βράδυ, ότι ο αδερφός της, Ορέστης (Μιχάλης Σαράντης) δεν  ζει πια. Στη χώρα καταφθάνουν ο Ορέστης με τον καλό του φίλο, Πυλάδη (Προμηθέας Αλειφερόπουλος),προκειμένου να κλέψουν το ξόανο της θεάς που βρίσκεται στον ναό, καθώς αυτή η μεταφορά του αγάλματος θα απαλλάξει τον Ορέστη από τις Ερινύες που τον κυνηγούν μετά τον φόνο της μητέρας τους, Κλυταιμνήστρας.

Ο νόμος όμως στη χώρα των Ταύρων επιβάλλει να θυσιάζονται με ανθρωποθυσία οι ξένοι, οι οποίοι συλλαμβάνονται, κι αυτή τη θυσία αναλαμβάνει η Ιφιγένεια. Προτού λοιπόν θανατωθούν, οδηγούνται για εξαγνισμό. Όταν η Ιφιγένεια μαθαίνει πως οι δυο ξένοι είναι από το Άργος, προτείνει να σώσει τον έναν από τους δυο με αντάλλαγμα να μεταφέρει ένα γράμμα στην πατρίδα της. Για να είναι σίγουρη όμως πως θα φτάσει το μήνυμα στον προορισμό του, το διατυπώνει και προφορικά και τότε τα δυο αδέρφια, αναγνωρίζονται. Μετά τη χαρά τους που ξανάσμιξαν, καταστρώνουν κι ένα σχέδιο διαφυγής τους. Η Ιφιγένεια εξαπατά τον βασιλιά Θόα, λέγοντας πως οι ξένοι είναι μολυσμένοι και γι’ αυτό όλοι οι πολίτες πρέπει να μείνουν στα σπίτια τους για να προστατευτούν από το μίασμα. Τον συμβουλεύει μάλιστα να εφαρμοστεί το έθιμο που υπάρχει: το άγαλμα και οι δυο ξένοι να εξαγνιστούν στη θάλασσα για το καλό του τόπου. Το σχέδιο επιτυγχάνει αλλά ο Αγγελιοφόρος (Πυγμαλίων Δαδακαρίδης) συναντά τον βασιλιά και πολύ γλαφυρά του αφηγείται τη συμπλοκή ανάμεσα στους ξένους και στους ντόπιους, όπου οι πρώτοι επιχειρούσαν να βάλουν το ξόανο στο καράβι τους και οι δεύτεροι πάσχιζαν απεγνωσμένα να το ξαναβγάλουν στη στεριά. Ο βασιλιάς Θόας εξαγριώνεται και αποφασίζει να τους σταματήσει, όμως η θεά Αθηνά (Χάρις Αλεξίου) κατευνάζει τον Θόα, προστατεύει τα δυο αδέρφια και δίνει τη λύση.

Η παράσταση

Ο Γιώργος Νανούρης στην πρώτη του σκηνοθετική κάθοδο στο θέατρο της Επιδαύρου κέρδισε το στοίχημα, καθώς παρουσίασε μια παράσταση με απόλυτο σεβασμό στο κείμενο. Δεν έπεσε στην παγίδα των περιττών εντυπωσιασμών, νεωτερισμών και δήθεν σύγχρονων αναγνώσεων του έργου και έστησε μια κλασική παράσταση, κατά την οποία ακούστηκε ο τραγικός λόγος του Ευριπίδη. Ακούστηκε καθαρά το κείμενο και σε αυτό βοήθησε η εξαιρετικά ρέουσα μετάφραση του Γιώργου Ιωάννου.

Βέβαια, και οι υπόλοιποι συντελεστές της παράστασης στάθηκαν με τον ίδιο σεβασμό και αισθητική: λιτό το σκηνικό της Μαίρης Τσαγκάρη, σε απόλυτη αρμονία τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη, μελωδικά υπέροχη η μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου και ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί του Αλέκου Γιάνναρου.

Η τραγική φιγούρα της Ιφιγένειας ενσαρκώθηκε με ιδιαίτερη εσωτερικότητα από την Λένα Παπαληγούρα, όμως υπήρχαν στιγμές που «ξέφευγε» έχοντας ροπή προς την υπερβολή και σε μια πιο εξωτερική υποκριτική.

Ο Μιχάλης Σαράντης, δυνατός υποκριτικά, γνωρίζει πολύ καλά πώς να χρησιμοποιεί το σώμα του σε κάθε ρόλο. Εδώ στον Ορέστη όμως, ίσως υπερέβαλλε χρησιμοποιώντας τα σωματικά εργαλεία του, ενώ κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την υποκριτική του δεινότητα στη σκηνή της αναγνώρισης. Πραγματικά συγκινητικός!

Ο Νίκος Ψαρράς σκιαγράφησε ξεκάθαρα τον αυταρχισμό, αλλά και την αφέλεια του Θόα δίνοντας ακριβώς και με μέτρο την ιλαρή διάσταση του ήρωα.

Πειθαρχημένοι, μελετημένοι και ισορροπημένοι απόλυτα, ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης και ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος.

Η Χάρις Αλεξίου με το κατάλευκο κοστούμι στον ρόλο της θεάς Αθηνάς, δίνει τον απαραίτητο όγκο, αλλά και twist στην παράσταση.

Για το τέλος, άφησα τον εκπληκτικό Χορό –χρόνια είχα να δω έναν τόσο σωστά εναρμονισμένο και πειθαρχημένο Χορό- που είναι ένα εξίσου δυνατό κομμάτι της παράστασης. Η κορυφαία, Κίττυ Παϊταζόγλου, είχε μια εξαιρετική άρθρωση και τονισμό, ενώ μαζί με τις υπόλοιπες έξι γυναίκες (Νικόλ Κουνενιδάκη, Μαρία Κωνσταντά, Άννα Κωνσταντίνου, Δανάη Πολίτη, Βιβή Συκιώτη, Αρετή Τίλη), δημιούργησαν μια άκρως ευλαβική απόδοση των χορικών.

Διά ταύτα

Αν αγαπάτε την τραγωδία, όπου την πετύχετε, να τη δείτε.